Psychologia Sukcesu

Kluczowym nawykiem, od którego warto zacząć, jest wprowadzenie aktywności fizycznej. To może być stepper, siłownia, jazda na rowerze, jogging, a nawet szybki marsz czy spacer w terenie zielonym. Warto pracować pod okiem trenera lub w grupie. A grupa to może być np. grupa zamknięta na FB, forum czy nawet jedna czy dwie koleżanki : )

Jeśli chodzi o aktywność fizyczną, wcale nie musi być to siłownia. Czytałam kiedyś nawet, że dla niektórych osób może się ona okazać niebezpieczna. Tak jak dla mnie aerobic wodny. Jak sobie jeden tylko raz poskakałam 2h w wodzie z piłką, to potem kilka miesięcy leczyłam kręgosłup : ) Więc możesz zapytać swojego lekarza, co może tobie polecić.

Dzięki aktywności fizycznej odpoczywamy umysłowo, dotleniamy mózg, wzmacniamy serce, wzmacniamy kości, co jest szczególnie ważne dla kobiet w okresie menopauzy, poprawia się nasze zdrowie, gubimy tłuszczyk i budujemy mięśnie.

Jak pisze w swoim blogu Mateusz Jasiński:

Uśmiałam się z tego dobiegnięcia do uciekającego autobusu : )))))
A co do recepty na dłuższe zdrowie, to się z tym zgadzam.

Zazwyczaj ludzie, którzy uprawiają sporty, zaczynają się zdrowiej odżywiać i stają się wydajniejsi w pracy.

Mniej palą i wykazują więcej cierpliwości w relacjach
ze współpracownikami i członkami rodziny.

Rzadziej korzystają z kart kredytowych i twierdzą, że czują się mniej zestresowani.

Nie wiadomo tak do końca, dlaczego tak się dzieje.

Ale w wypadku wielu ludzi ćwiczenia fizyczne są nawykiem kluczowym, który pociąga za sobą daleko idące zmiany. Ćwiczenia fizyczne rozlewają się na całe twoje życie, powiedział James Prochaska, badacz z University of Rhode Island.
Jest w nich coś takiego, co sprawia, że łatwiej wprowadzamy też inne dobre nawyki.

Kiedy nauczysz się, jak zmusić się do godzinnych ćwiczeń czy przebiegnięcia piętnastu okrążeń, zaczynasz budować własną siłę samoregulacji.

Pięciolatek, który jest w stanie biec za piłką przez dziesięć minut, wyrośnie nam na szóstoklasistę, który będzie umiał o czasie zająć się swoją pracą domową.

Kiedy zajmiemy się nawykami, zmienić się może nie tylko życie pojedynczych osób. Zmienić mogą się firmy, organizacje i społeczności.

Podziel się ze mną swoimi pomysłami
na aktywność fizyczną i opowiedz,
jakie ty osiągasz korzyści, Grażyna

PS.
Wpis na podstawie książki Charlesa Duhigga „Siła nawyku”.
Cytat z bloga Poradnia biegacza blog Mateusza Jasińskiego
Nawyk chodzenia na stepperze
Kategoria Nawyki – więcej wskazówek

Stale wspominam pewien swój potwornie groźny nawyk i postanowiłam się nim z tobą podzielić. Oddawałam się temu zajęciu do początków czasów licealnych, czyli prawie 40 lat temu : )
Wtedy nie miałam pojęcia o pętli nawyku. Odbyło się to na zasadzie siły woli i autorytetu.

Bardzo przykrym nawykiem jest obgryzanie paznokci.

Kiedyś po raz kolejny podjęłam próbę skończenia
z tym nawykiem.
Ogłosiłam w domu:
– Przestaję obgryzać paznokcie.
Na to mój tato:
– A gdzie tam nasza Grażynka rzuci obgryzanie paznokci.
– A zobaczysz!

No i tak dużym autorytetem dla mnie tato się okazał, że przestałam te paznokcie obgryzać. Udowodniłam mu to.
 
 
Przez wiele lat miałam po tym pamiątkę, będąc posiadaczką nie pięknych paznokci w kształcie migdałków, lecz rozszerzających się do opuszek palców łopat.
Jeszcze mi zostały takie dwie łopaty na palcach środkowych. Pozostałe paznokcie udało mi się „wyprowadzić” na migdałki przez kombinacje z ich obcinaniem, a dokładnie mówiąc, głębokie obcinanie na granicy bólu
i krwi…

Zapraszam cię do podawania przykładów destrukcyjnych nawyków.

Pozdrawiam serdecznie, Grażyna

Dlaczego zajęłam się tematem nawyków w blogu? Bo rozumiem, jakie kluczowe znaczenie mają w tym, bym mogła szczęśliwie realizować swoje cele, mimo trudności, pomyłek i porażek.

Spowodowałam zainteresowaniem NAWYKAMI katastrofę w moim blogu, bo wejścia drastycznie spadły. Z 90 osób dziennie do 20. Na FB śladowe wejścia na zaproszenia na bloga
do komentowania. Tylko pierwszy wpis na FB
o neurologicznym podpisie pt. Jak poznać swój finansowy MindSet, czyli podpis neurologiczny? cieszył się zainteresowaniem 562 osób.
No a dziś „donoszę” o modyfikacji prostej zasady, którą do tej pory opisywałam. Oto złota zasada : )

Złota Zasada brzmi: Nie możesz wyplenić złego nawyku, możesz go jedynie zmienić. Jeśli weźmiesz tę samą wskazówkę i dostarczysz tej samej nagrody, jesteś w stanie zmodyfikować zwyczaj
i zmienić nawyk. Taka pętla jest podobno bardziej skuteczna.

Niemal każde zachowanie może zostać zmienione, jeżeli wskazówka i nagroda pozostaną niezmienne.

Jeżeli zidentyfikujesz wskazówki i nagrody, możesz zmienić rutynowe postępowanie.
Przynajmniej w większości sytuacji.

Badaczom udało się ustalić, że nie chodziło o Boga. Znaczenie miała wiara sama w sobie. Kiedy ludzie nauczyli się w coś wierzyć, umiejętność ta zaczynała rozprzestrzeniać się na inne aspekty
ich życia aż do chwili, w której zaczynali wierzyć, że są w stanie się zmienić. Wiara była tym
składnikiem, który zamieniał przeprojektowaną pętlę nawyku w trwałe zachowania.

Wiemy, że nawyku nie da się wykorzenić — trzeba go raczej zastąpić innymi.
I wiemy, że nawyki są najbardziej plastyczne, kiedy zastosujemy Złotą Zasadę zmiany nawyków: jeżeli
utrzymamy tę samą wskazówkę i tę samą nagrodę, to możemy pomiędzy nie wstawić nową
rutynę.

Ja mam takie oparcie. A ty?

Zapraszam do komentowania, Grażyna

PS. Na podstawie książki Charlesa Duhigga „Siła nawyku”

Dziennik Zwycięstw to zeszyt, w którym odręcznie zapisujesz, co udało ci się zrobić w ciągu dnia. To mogą być duże zwycięstwa, jak i małe. Przygotowanie skutecznego listu sprzedażowego, wytrwanie kolejny dzień w jakimś postanowieniu czy pomoc bezdomnemu. A nawet pocieszenie kogoś w smutku. Warto mieć nawyk notowania wszystkiego, co się w ciągu dnia zrobiło w zakresie realizacji celów. Nie tylko zawodowych, ale także osobistych.
Można spotkać także inne jego określenia: Dziennik Sukcesu (najbardziej popularna nazwa) czy Tablica Zwycięstw (określenie Wandy Loskot).

Gdy zaczynamy go prowadzić, wypisujemy jak najwięcej zwycięstw, które nam się tylko przypomną,
od najwcześniejszych lat. Warto uzupełniać tę listę. Zdziwisz się, jak wiele już zrobiłeś dotychczas : )

Oto moje przykładowe „zwycięstwa”:
• W podstawówce i liceum czytanie 12 książek tygodniowo, wypożyczanych z trzech bibliotek.
• W liceum „adwokat” klasowy.
• Najwyższa średnia w liceum w klasie maturalnej w moim roczniku; 4 bdb na maturze; egzaminy wstępne na Elektronikę w Warszawie – średnia 4,84.
• Animacja działania silnika czterosuwowego w Pascalu.
• N 2014-02-09 09:12
  Pełny profesjonalizm, zadziwiająca szybkość wykonywania zlecenia, otwartość na współpracę i wspaniała jakość dokonywanej poprawy. Polecam, szczególnie osobom, wydawnictwom, które miały złe doświadczenia z korektorami i brakiem profesjonalizmu z ich strony.

  Anna Atras-Zielińska, Wydawnictwo Ma-Ngala, autorka serii EVERLASTING

Dziennik pomaga nam cieszyć się sukcesem w chwilach, gdy akurat opada nasz nastrój. Pozwala „ładować akumulatory”, podnieść poziom energii mentalnej. Dzięki temu możemy dalej realizować swoje cele. Podnosi też nasze poczucie własnej wartości, co pozwala nam być bardziej efektywnymi.

Prowadziłam systematycznie przez 4 lata dziennik, nazwałam go sobie Dziennik Przedsiębiorcy. Zapisywałam w nim wszystko, co zrobiłam w danym dniu. Rozwijałam firmę, brałam udział w różnych szkoleniach, testowałam rozwiązania w zakresie sposobów zarabiania. Było tego sporo. Ponad 40 zeszytów A5 100-kartkowych. I to nie notatki w formie pamiętnika, lecz suche podpunkty. Na dodatek wstawałam o 6:00, chodziłam spać o 3 w nocy : )

Po zamknięciu firmy w lipcu 2011 roku zarzuciłam pisanie dziennika.
Teraz pracuję na umowę o dzieło. Włączam komputer ok. 10:30, pracuję na komputerze w domu, wyłączam go na wyjścia z domu, by już średnio od ok. 14:00 działać na komputerze stale do 23:00. Czy jest to korekta, czy czytanie, czy szkolenia, czy niekiedy oglądanie filmów (mam kartę telewizyjną).

Postanowiłam do pisania Dziennika wrócić. Ale nie jest to łatwe. Wydumałam więc sobie pętlę nawyku
do wyćwiczenia.
Już ją testuję od tygodnia. Każdego wieczoru zapisuję „sukcesy”. Działa! Dlatego dopiero
po przetestowaniu dzielę się moim przykładem z tobą.

Moja wskazówka ma związek z komputerem.

Pętla nawyku zaczyna się od… wyłączenia komputera (turn off).
Potem ostatni papierosek, bo w trakcie palenia „oświeca mnie”, co zaplanowałam, czyli przypomina mi się, że mam pisać. Trochę to niefortunne włączanie do pętli nawyku nałogu, no ale mam na razie silną wolę nierzucania : )

Potem sięgam po zeszyt z piękną okładką i… przystępuję do pisania.

Moją nagrodą jest aktówka VIP COLLECTION
w grudniu 2014 roku.

Zakupiłam sobie taką w udanym roku 2008. Kosztowała 1200 zł, pani mi zaproponowała
w końcu spory rabat i cenę 600 zł. Czułam się
z nią fantastycznie, naprawdę jak VIP, ang. Very Important Person – bardzo ważna osoba : ) Ale „zajeździłam” ją przez 2 lata, zepsułam też zamek. Raz naprawy dokonałam u producenta na dowód zakupu. Ale go zgubiłam i bałam się, że naprawa zamka będzie kosztowna. Byłam skłonna jednak go naprawić, więc w końcu po długim czasie znalazłam w sieci duże zamki srebrne u jednej osoby w Warszawie (chodziłam z torbą z zepsutym zamkiem, co było niebezpieczne z uwagi na kradzieże; zamek się nie zatrzaskiwał). Ale największy zamek u jedynego kaletnika w Warszawie kosztował 70 zł i nadal był za mały i nie pokrywałby miejsca po poprzednim zamku.
Na dodatek była ze mną córka i skrytykowała mnie, że chcę naprawiać torbę za 100 zł, jak mogę za 100 zł kupić sobie nową.
Wiadomo jaką, po roku całkowicie podarła mi się podszewka… Teraz czekam aż mi wylecą dołem klucze…

A ja, żeby nie robić sobie pokus naprawy, wyniosłam teczkę VIP COLLECTION do śmietnika… Masakra…
Jak ją ktoś zobaczył, to się pewnie ucieszył. Postawiłam koło kontenera.

Więc zaczęła mnie nachodzić uporczywa myśl, że czas kupić taką po raz drugi. Na razie mam jednak poważne obowiązki finansowe.

I to pragnienie czucia się jak VIP z moją piękną ogromną męską torbą jest mocno ekscytujące.
Idzie za tym podniesienie poczucia radości i energii : )

Zapraszam do komentowania.

Pozdrawiam serdecznie, Grażyna

PS. Dodam tylko, że wskazówka się „wydłużyła”. Po papierosku zaraz po wyłączeniu komputera, nawet jak sobie przypomnę o dzienniku, to zaraz zapomnę i natychmiast się zrywam, bo kotek już się szykuje przy drzwiach na wycieczkę do kuchni po swój smaczny plasterek szyneczki, a ja po jogurt Activia.
Potem toaleta wieczorna.
Ostatni papierosek.
I dopiero teraz dziennik…

Mówi się o tym przy wielu okazjach, że mózg nie potrafi wartościować. Nie umie zatem rozróżniać między nawykami dobrymi i złymi. Jeśli wykształciłeś jakiś nawyk niekorzystny, będzie się on wiecznie gdzieś tam czaił, czyhając na właściwe wyzwalacze i nagrody.

 
To wyjaśnia, dlaczego tak trudno wyrobić sobie nawyk regularnego uprawiania sportu czy stosowania zdrowej diety.

Jeżeli jednak nauczymy się wykształcać nowe neurologiczne zwyczaje, które przezwyciężą te zachowania — a więc jeżeli zdobędziemy kontrolę nad pętlą nawyku — możemy zmusić te niekorzystne skłonności do odwrotu i wykształcić pożądany nawyk.
Nawyki wyzwalane są automatycznie przez wskazówkę.
Ucząc się zwracać uwagę na wskazówki
i nagrody, jesteśmy w stanie zmieniać swoje zwyczaje.
 
 
 

Rolę wskazówek może pełnić niemalże wszystko:

od wyzwalacza wzrokowego, jakim jest widok batonika czy reklama telewizyjna,
aż po określone miejsce, porę dnia, emocję, utwór muzyczny, sekwencję pojawiających się po sobie myśli
czy towarzystwo konkretnych osób.

Zwyczaje mogą być:

nieprawdopodobnie złożone albo fenomenalnie proste (niektóre nawyki,
jak te powiązane z emocjami, mierzymy w milisekundach).

Wachlarz nagród może sięgać:

od jedzenia czy narkotyków wywołujących doznania fizyczne
po zyski emocjonalne, jak uczucie dumy towarzyszące pochwałom czy gratulowanie samemu sobie.
 

To pragnienie jest motorem nawyków. A zrozumienie, jak rozpalić w sobie pragnienie, ułatwia wytworzenie nowego nawyku. Przeprowadzono np. bardzo ciekawe badania marketingowe produktów, które pokazują o co chodzi w tych pragnieniach, które skłaniają do podejmowania akcji. Tu – zakupu. A my „kupujemy” pożądany nawyk : )
Np. w przypadku pasty do zębów kluczowe pragnienie to „uczucia chłodu i mrowienia, a nie same białe piękne zęby” oraz pragnienie „uczucia świeżości w preparacie zabijającym brzydkie zapachy”, a nie trywialnie pozbycie się brzydkiego zapachu.
Z tym preparatem to ciekawe, bo gospodynie tak zapragnęły świeżości, że częściej sięgały też
po odkurzacz.

Pomyślę nad kolejnym nawykiem. Nie będzie to nawyk finansowy, bo i tak mój mindset finansowy mnie pociągnie „w dół”, zgodnie z tym, czego do tej pory dowiedziałam się z webinarów Piotra Łabuza. Chociaż taki drobiazg, jak odkładanie do skarbonki drobnych, wprowadziłam. Mózg absolutnie nie rozumie, co to znaczy dużo czy mało. Uczę go, że oszczędzanie jest pożyteczne : )

Zapraszam do komentowania, Grażyna

PS. Na podstawie książki Charlesa Duhigga „Siła nawyku”

Cały proces działania nawyku w naszym mózgu jest trzystopniową pętlą. Po pierwsze mamy wskazówkę, wyzwalacz, który mówi mózgowi, aby przeszedł w tryb automatyczny, i podpowiada, który nawyk należy wybrać. Potem jest zwyczaj, który może mieć charakter fizyczny, umysłowy czy emocjonalny. I na końcu mamy nagrodę, pomagającą mózgowi zdecydować, czy dana pętla warta jest zapamiętania na przyszłość.

Zaczynamy od tworzenia nawyku (zwyczaju) chodzenia na stepperze jako formy uprawiania sportu.
Na wskazówkę wybrałam dynamiczny utwór zespołu Depeche Mode Just Can’t Get Enough. Moją nagrodą jest odzyskanie figury modelki sprzed paru lat : ) Na razie w ciągu 2 miesięcy ubyło mi 5 kg.

Pamiętaj, by nie samobiczować się w chwili zapomnienia o kształtowaniu nawyku.
Stało się, trudno, należy się „otrzepać” i brać
od nowa za swoje zadanie.

Z czasem ta pętla — wskazówka, zwyczaj, nagroda; wskazówka, zwyczaj, nagroda — staje się coraz bardziej zautomatyzowana.

Wskazówka i nagroda sprzęgają się, aż pojawi się silne poczucie pożądania. I tak oto rodzi się nawyk.

Powodem, dla którego odkrycie pętli nawyku jest tak ważne, jest fakt, iż ukazuje ona pewną podstawową prawdę: kiedy rodzi się nawyk, mózg przestaje w pełni uczestniczyć w podejmowaniu decyzji. Przestaje pracować aż tak ciężko lub zwraca się ku innym zadaniom.
Wobec tego, o ile nie będziesz świadomie zwalczać nawyku — dopóki nie zastąpisz go innym — wzorzec będzie ujawniał się automatycznie.

Gdy rozłożysz nawyk na jego składowe, możesz zacząć się nim bawić i w istotny sposób poprawiać jakość swojego życia.

Zapraszam serdecznie do komentowania, Grażyna

PS. Na podstawie książki Charlesa Duhigga „Siła nawyku”

Nawyki negatywne, nawet jeśli je mamy, nie są przypisane nam na zawsze, nie są naszym przeznaczeniem. Nie oznacza to jednak, że nawyków szkodliwych możemy się pozbyć. Możemy je co najwyżej przykryć nawykami pozytywnymi.
W wyjątkowo stresujących warunkach nawyki negatywne mogą wydostać się na powierzchnię.

Większość codziennie dokonywanych czynności nie jest rezultatem naszych dobrze przemyślanych decyzji, lecz są one nawykami. Tym, co pozwala zacząć, jest motywacja. Nawyk pozwala wytrwać w wykonywaniu pożądanej przez nas czynności.

I choć każdy nawyk sam w sobie znaczy raczej niewiele, to jednak z czasem to, jaki rodzaj jedzenia spożywamy, to, czy oszczędzamy, czy też wydajemy wszystkie zarobione pieniądze, jak często wykonujemy ćwiczenia fizyczne, jak porządkujemy własne myśli i w jaki sposób pracujemy — ma potężny wpływ na nasze zdrowie, wydajność, bezpieczeństwo finansowe i poczucie szczęścia. Badacze z Duke University w 2006 roku wykazali, że ponad 40 procent działań podejmowanych każdego dnia przez ludzi było nie ich świadomymi decyzjami, a nawykami.

Przekształcanie nawyków niekoniecznie jest łatwe i szybkie. I nigdy nie jest proste. Ale jest możliwe. Jeśli wiemy, jak to zrobić. W ciągu ostatnich dziesięciu lat zrozumienie neurologii i psychologii nawyków oraz oddziaływania wzorców na nasze życia, społeczeństwa i organizacje pogłębiło się w sposób, jaki pół wieku temu nawet się nikomu nie śnił. Dziś wiemy, w jaki sposób nawyki powstają i jak się zmieniają, znamy też naukowe podstawy stojących za tym mechanizmów.

Zdaniem naukowców nawyki pojawiają się, ponieważ mózg bezustannie szuka sposobów na ograniczanie wysiłku. Jeżeli tylko dać mu wolną rękę, mózg będzie próbował przekształcić każdą rutynową czynność
w nawyk, ponieważ to właśnie nawyki pozwalają naszym umysłom na częstszy urlop.

Ten instynkt związany z ograniczaniem wysiłku daje nam olbrzymie korzyści. Wydajny mózg pozwala nam zaprzestać nieustannego rozmyślania o zachowaniach podstawowych, jak chodzenie czy wybór pożywienia, byśmy mogli z kolei poświęcić energię psychiczną na pracę intelektualną.

Zapraszam do komentowania, Grażyna

PS. Na podstawie książki Charlesa Duhigga „Siła nawyku”

 

Uważaj na swoje myśli, stają się słowami.
Uważaj na swoje słowa, stają się czynami.
Uważaj na swoje czyny, stają się nawykami.
Uważaj na swoje nawyki, stają się charakterem.
Uważaj na swój charakter, on staje się Twoim losem.

Frank Outlaw

Jednym z najbardziej destrukcyjnych nawyków jest kupowanie na zasadzie: „bo wkrótce mam dostać przelew”, to kupię już dziś, bo coś jest mi niezbędne, bo akurat teraz jest promocja, a potem będzie to dużo droższe.

Z przelewu i umowy ktoś się wycofał, a ty zostajesz sfrustrowana z długiem do spłacenia.

Albo kupujesz coś „bardzo potrzebnego” w firmie na kredyt, bo masz świetną passę, mnóstwo klientów,
z łatwością płacisz raty. Jest to inwestycja, a nie konsumpcja. Cieszy cię wysoki poziom twoich usług.
Do czasu… Nie da się przecież pracować 48 godzin na dobę, trzeba zlecenia „okroić”, a wraz z tym przychody…
I przy wszystkich swoich niezbędnych „inwestycjach” znowu nabawiasz się frustracji.

Twoja radość życia drastycznie spada. Na dodatek, przestajesz działać metodycznie, a zaczynasz łapać okazje. Co nie służy rozwojowi twojej firmy.

I tu pojawia się kolejny zły nawyk: zadręczanie się „Po co ja to kupiłam?!!!”. Zadręczasz się przeszłością,
po raz kolejny przeżywasz za i przeciw, wizualizujesz tę porażkę, zamiast szukać rozwiązań, uczyć się
na błędach.

Przyznam, że znana mi jest opisana rzeczywistość.
Nawet ostrzeżenia dorosłego syna mi na pewnym etapie nie pomogły. Musiałam nawarzone piwo wypić.

Potem moja sytuacja finansowa znacznie się poprawiła. Jednak mam ustawiony termostat na życie
w pewnym minimum: jak duże bym nie miała dochody, zawsze znajdzie się coś dodatkowego
do sfinansowania, tak że pod koniec miesiąca ustawicznie martwię się tym, czy pojawią się kolejni klienci…

Dlatego pilnie potrzebuję swój finansowy mindset naprawić. I tu liczę właśnie na wiedzę i ćwiczenia od Piotra Łabuza w ramach Akademii Psychologii Sukcesu.

A jak jest u ciebie z nawykiem kupowania?
Podziel się, proszę, w komentarzu.

Pozdrawiam serdecznie, Grażyna

Nawyk – w terminologii psychologii – to zautomatyzowana czynność (sposób zachowania, reagowania), którą nabywa się w wyniku ćwiczenia (głównie przez powtarzanie).
Nawyk zautomatyzowany to wyuczony składnik zachowania się jednostki utworzony przez świadome uczenie się, poprzez z góry zamierzone ustalenie i automatyzację czynności pierwotnie nieautomatyzowanej.

Zespół działań mających formę nawyków tworzyć może jednostkowe lub grupowe zwyczaje.
Nawyki dzieli się na ruchowe, językowe, myślowe i poznawcze.

Każda decyzja buduje nawyk sukcesu lub nawyk porażki. To odkrycie ostatnich kilku lat. Jeśli nie działasz, uczysz swój mózg porażki. Jeśli działasz, odnosisz sukcesy.

Nawyki kształtują naszą osobowość.
Całe nasze życie to nawyki. Nawyk raz nabyty, pozostaje już na całe życie. Można jednak go „przykryć” nowym nawykiem, który uważamy za korzystny dla nas. Czasem ten stary nawyk wydobywa się jednak na powierzchnię w stresujących sytuacjach.

Podpowiem ci kilka nawyków. Podaj, proszę, swoje przykłady w komentarzu. Chciałabym, żebyśmy podyskutowały o nawykach : )

nawyk sukcesu
nawyk porażki
nawyk wytrwałości
nawyk samodyscypliny
obowiązkowość
rzetelność w wykonywaniu zadań
zrozumienie dla innych
zdolność samokontroli
nawyk pożyczania
asertywność

prawidłowe żywienie
aktywny tryb życia

mycie zębów
obgryzanie paznokci
malowanie, nakładanie makijażu
nawyk golenia nóg codziennie

Pozdrawiam serdecznie, Grażyna